Stan wojenny - czas próby (5)
W maju 1984 r. podziemna „Solidarność” Świdnika organizuje pielgrzymki do Świętej Lipki i Gietrzwałtu w intencji uwięzionych. W Świdniku bojkotowane są wybory do rad narodowych.
W czerwcu 1984 r. zwolniony z więzienia zostaje Andrzej Sokołowski. W lipcu 1984 r., na mocy amnestii, na wolność wychodzą wszyscy uwięzieni.
25 sierpnia 1984 r. grupę byłych więźniów z Regionu Środkowo-Wschodniego przyjmuje na warszawskim Żoliborzu ks. Jerzy Popiełuszko. W grupie tej są także przedstawiciele Świdnika.
W październiku 1984 r. całą Polską wstrząsnęła informacja o porwaniu, a następnie męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki z warszawskiego Żoliborza. W listopadzie, w pogrzebie żoliborskiego kapłana, wzięła udział kilkusetosobowa grupa ze Świdnika. Związkowcy ze Świdnika brali też udział w nabożeństwach organizowanych każdego 19-ego dnia miesiąca w kościele ojców jezuitów w Lublinie.
W listopadzie 1984 r. w trakcie przenoszenia nadajnika podziemnego radia Solidarność aresztowany zostaje Franciszek Zawada.
W lutym 1985 r., w związku z działalnością przy podziemnym radiu aresztowany zostaje Henryk Gontarz.
W kwietniu 1985 r., pod przewodnictwem jezuity ojca Przemysława Nagórskiego, do kościoła pw. Św. Brygidy w Gdańsku udaje się pielgrzymka z Lublina z udziałem grupy ze Świdnika. Delegacja spotyka się z ks. Henrykiem Jankowskim i Lechem Wałęsą. W skład delegacji wchodzili m.in.: Zofia Bartkiewicz i Alfred Bondos.
W sierpniu 1985 r., reagując na apel władz kościelnych o nie spożywanie alkoholu, związkowcy „Solidarności” zorganizowali pikiety pod sklepami monopolowymi. Aresztowano wówczas silnie zaangażowanego w akcję Stanisława Pietruszewskiego, który otrzymał karę grzywny 50 tys. zł. (anulowaną w drugiej instancji, w grudniu 1985 r.). W tym miesiącu, za noszenie znaczka „Solidarności”, Stanisław Bodys ukarany zostaje grzywną w wysokości 21 tys. zł.
W listopadzie lub grudniu 1985 r., w Tarnogrodzie na Lubelszczyźnie, grupa związkowców ze Świdnika (wspólnie ze związkowcami z Lublina i Łęcznej) bierze udział w poświęceniu pomnika ufundowanego przez „Solidarność” z Łęcznej, na grobie Józefa Krzysztofa Gizy, górnika z kopalni „Wujek”, zastrzelonego przez milicję w grudniu 1981 r. Komisja Zakładowa ze Świdnika pokrywa koszty przewozu płyt pomnikowych na cmentarz („solidarnościowym” samochodem dostawczym Alfreda Bondosa).
Ogromnym przedsięwzięciem podziemnej „Solidarności” w Świdniku była inicjatywa ufundowania, a następnie uroczystego poświęcenia Dzwonu Wolności. W marcu 1986 r. powołano w tym celu komitet organizacyjny, którego przewodniczącym został Andrzej Sokołowski. Swymi korzeniami pomysł sięgał marca 1983 r., gdy podziemna Komisja Zakładowa podjęła uchwałę o ufundowaniu dzwonu oraz zbiórce pieniędzy i złomu metali kolorowych. Uroczystość poświęcenia dzwonu odbyła się 18 maja 1986 r. Aktu poświęcenia dokonał biskup Ryszard Karpiński w obecności ks. Mieczysława Brzozowskiego, duszpasterza regionalnej „Solidarności”.
Na ważącym 2 tony dzwonie - z jednej strony - wykonany był wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej i napis: „Dzwon Wolności - Matko wspomagaj nas. Kościół N.M.P. Matki Kościoła / Świdnik RP 1980”. Z drugiej - napis: „Solidarność ludzi pracy Świdnika do życia mnie powołała. Wierność Bogu, Umiłowanie Polski, Wolność i Suwerenność Ojczyzny Godność Ludzi Pracy / Po wsze czasy głosić będę.”
Uroczystościom towarzyszyła wieczorem audycja podziemnego Radia Solidarność. Wyemitowano w niej nagranie z głosem Zbigniewa Bujaka, jednego z ojców chrzestnych dzwonu, który nie mogąc przybyć osobiście przysłał nagraną kasetę z pozdrowieniami i wyrazami uznania dla mieszkańców Świdnika. Służba Bezpieczeństwa wykonała ogromny wysiłek, aby maksymalnie ograniczyć zasięg i program uroczystości.
Przed uroczystościami wydrukowano kilka tysięcy zaproszeń dla „ojców chrzestnych” dzwonu w całym kraju, którymi w większości byli działacze „Solidarności”. Chodziło o zgromadzenie tą drogą jak największych środków finansowych. Wielu z nich nie dotarło do Świdnika, zawróconych przez milicję i Służbę Bezpieczeństwa. Komitet organizacyjny zamówił dwie serie okolicznościowych znaczków. Pierwszą serię zaprojektowało i wykonało małżeństwo Binkiewiczów. Autor drugiej serii pozostaje nieznany.
W ciągu 1986 roku Służba Bezpieczeństwa nasiliła inwigilację środowiska świdnickiej „Solidarności”. W grudniu 1986 r. aresztowani lub wzywani na przesłuchania są: Marian Biały, Barbara Dudek, Jan Dudek, Stefan Gajewski, Stanisław Kuczyński, Sławomir Łuczak, Kazimierz Suseł i Wiesław Zieliński.
W styczniu 1987 r. następuje kolejna zmiana w składzie podziemnej Komisji Zakładowej „Solidarności” WSK Świdnik. Na stanowisku przewodniczącego Bolesława Kaczmarczyka zastąpił Marian Król. W skład nowej Komisji Zakładowej wchodzili m.in.: Mirosław Kaczan, Piotr Karwowski, Ryszard Pasek, Edward Prażmo, Urszula Radek, Franciszek Struk i Jan Wencel.
9 czerwca 1987 r. w Lublinie przebywał papież Jan Paweł II. Już w marcu 1987 r., w ramach Komisji Zakładowej „Solidarności”, powołano zespół ds. przygotowania się do wizyty Ojca Świętego. Na apel TZR rozpoczęto zbiórkę złomu srebra na dar dla papieża. Chojnie włączają się do zbiórki mieszkańcy Świdnika. Wśród pielgrzymów ze Świdnika, biorących udział w spotkaniu w Lublinie, są liczne grupy związkowców „Solidarności”. 8 czerwca, dla pokrzyżowania szyków związkowi, Służba Bezpieczeństwa „profilaktycznie” dokonuje aresztowania Alfreda Bondosa i Andrzeja Sokołowskiego. Na Mszę św. z papieżem przywieziono ze Świdnika aż 13 transparentów: „NZ Solidarność Świdnik”, „Nie ma wolności bez Solidarności”, „NSZZ Solidarność WSK Świdnik”, „Świdnik Wita Papieża”, „Ojcze Święty Pobłogosław Solidarność Świdnik”, „Ojcze Święty Twój Głos Dodawał Nam Sił - Więźniowie Sumienia”, „Ojcze Święty Nasze Życie Zniewala”, „Uwolnić A. Sokołowskiego i A. Bondosa - Świdnik”, „Uwolnić Męża i Ojca”, „Ideały Sierpnia 80 Przyjęliśmy w XXI w - Młodzież Świdnika”, „Mocni Duchem Solidarność Świdnik”, „Gdzie Komunizm Tam Nędza - Robotnicy Świdnika”. Z rozwinięcia ostatniego transparentu w końcu zrezygnowano. Ponadto, na spotkanie z Ojcem Świętym wykonano tysiąc proporczyków.
fragment książki "Świdnicki Lipiec", red. Piotr R. Jankowski, Świdnik 2007, wyd. II