Budzenie się świadomości (6)

Wiele do myślenia robotnikom WSK Świdnik dawały przestoje produkcyjne spowodowane ujawniającymi się niedomaganiami gospodarki. W okresie 1–11 stycznia 1980 r. czas nieprzepracowany z powodu braku energii wyniósł 1.700 godzin, a z powodu braku materiałów – 2.166 godzin. Dostawy energii dla WSK Świdnik zmniejszono wówczas aż o 9,1 MW, przy normalnym zużyciu wynoszącym 10 MW. Sytuację tylko nieznacznie łagodziło włączenia generatora zakładowego dającego 2 MW. Sytuacja powtórzyła się 14 stycznia, gdy w WSK wystąpił przestój produkcji 4.588 godzin z powodów energetycznych oraz 274 godziny z powodu braków materiałowych. 15 stycznia brak energii spowodował przestoje wynoszące 5.729 godzin. Największym problemem materiałowym był wówczas brak dźwigarów z importu (ZSRR) do produkcji łopat śmigłowca. Łączna wartość utraconej w dniach 1–16 stycznia 1980 r. produkcji wyniosła w WSK 11 mln zł.²⁷

Okazją do uzewnętrznienia działań opozycyjnych był okres poprzedzający VIII Zjazd PZPR, mający się odbyć w lutym 1980 r. 30 stycznia 1980 r. na 48 godzin zatrzymano w Świdniku Zdzisława Pałuszyńskiego, któremu podczas przesłuchania stawiano zarzut zakładania bezpańskim psom tabliczek z napisem: „Delegat na VIII Zjazd PZPR”. Wiele psów z takimi napisami widzianych było podobno tego dnia na ulicach Świdnika. Zdzisława Pałuszyńskiego nękano później jeszcze parokrotnie. 9 lutego został on znowu zatrzymany na 48 godzin, a po wypuszczeniu z komendy milicji został zawrócony i zatrzymany na następne dwie doby.²⁸

14 marca 1980 r., w Świdniku, na klatkach domów mieszkalnych pojawiły się ulotki przedwyborcze formatu A5, wykonane na powielaczu i sygnowane przez Drukarnię „Głosu”, nawołujące do bojkotowania wyborów do sejmu PRL i rad narodowych. Ulotki skrupulatnie zbierała Służba Bezpieczeństwa. W nocy z 21 na 22 marca 1980 r. pojawiły się w Świdniku ulotki nawołujące również przez Konfederację Polski Niepodległej do niebrania udziału w wyborach.²⁹

2 czerwca 1980 r. Komitet Wojewódzki w Lublinie sygnalizował władzom w Warszawie niepokojące zjawiska w społecznych nastrojach: „W ostatnich dniach obserwowane jest w różnych środowiskach społeczno–zawodowych zjawisko niezadowolenia na tle słabego zaopatrzenia sklepów w artykuły spożywcze, głównie w mięso i nabiał. Nastąpiło wyraźne nasilenie pogłosek na temat spodziewanych podwyżek cen (...) Negatywnie komentuje się szczególnie rozpowszechnioną pogłoskę o podwyżce cen na drób jako podstawowego obecnie artykułu dań mięsnych. W szerokim zakresie wyraża się opinię, że następuje wyraźny wzrost kosztów utrzymania. Notowane są przypadki wyrażania niezadowolenia szczególnie osób o niskich zarobkach, którzy krytykują publicznie władze za ciągły wzrost cen – ukryty i jawny oraz za dotkliwe braki w zaopatrzeniu. Sytuacja taka wykorzystywana jest przez osoby zaangażowane w działalność opozycyjną...”.³⁰