Pilot doświadczalny - Janusz Ochalik
Wspomnienie
20 lutego mija 6. rocznica śmierci ppłk. rez. Janusza Ochalika, pilota doświadczalnego, jednego z tych, którzy na stałe wpisali się w historię naszego lotnictwa. Był oblatywaczem pierwszego w Polsce, wyprodukowanego seryjnie w WSK Świdnik śmigłowca - za którego sterami usiadł 23 marca 1956 roku. Wykonał także pierwsze loty na późniejszych konstrukcjach, między innymi na „Sokole”. Wielokrotnie brał udział w akcjach ratowniczych, pomagał również przy instalacji anteny na dachu 15–piętrowego wieżowca lubelskiej stacji telewizyjnej.

Przed kilkoma miesiącami minęło 50 lat od czasu, kiedy po raz pierwszy ma świdnickim niebie pojawiły się śmigłowce. Jednym z pięciu pilotów, którym było dane zasiąść za ich sterami, był Janusz Ochalik.
Urodzony 3 lutego 1930 r. w Iłży koło Radomia, od 1937 r. mieszkał w Mielcu, dokąd jego rodzice-nauczyciele przenieśli się w ramach zagospodarowywania terenów powstającego Centralnego Okręgu Przemysłowego. Naukę Janusz Ochalik, zarażony lotniczym bakcylem, podjął w Liceum Mechaniczno-Lotniczym w Warszawie. Uzyskawszy dyplom technika lotniczego został powołany do odbycia służby wojskowej. Trafił do Dęblina. Tutaj rozwinęły się Jego młodzieńcze zainteresowania i po długich staraniach dostał się do „Szkoły Orląt”, rozpoczynając naukę latania. Po promocji oficerskiej w 1951 r., jako jeden z wyróżnionych, przez następne 5 lat szkolił kolejne roczniki podchorążych. Gdy pojawiła się wiadomość, że na uzbrojenie wejdzie nowy rodzaj statków powietrznych – śmigłowce i rozpocznie się szkolenie pilotów, Janusz Ochalik natychmiast zgłosił swoją kandydaturę.
W ten sposób, w 1956 r., rozpoczęła się długoletnia kariera lotnicza Janusza Ochalika w Świdniku. Uzyskawszy uprawnienia instruktora i pilota doświadczalnego, Ochalik – razem z trójką kolegów – demonstrował walory śmigłowca na centralnych pokazach lotniczych z okazji Święta Lotnictwa. Kilka miesięcy później dane mu było oblatać pierwszy SM-1, wyprodukowany w świdnickiej wytwórni. W ciągu następnych miesięcy i lat przeplatało się szkolenie kolejnych pilotów i instruktorów z setkami oblotów i różnorakich prób w locie. J. Ochalik wykonywał je jako starszy oblatywacz funkcjonującego przy wytwórni Przedstawicielstwa Wojskowego. Jego pracy towarzyszyły kolejne awanse oficerskie i liczne wyróżnienia. Uzyskał w tym czasie również dyplom inżyniera-pilota.
Po przejściu w 1974 r. na wojskową emeryturę ppłk. Janusza Ochalik nie zerwał z lataniem i uzyskawszy uprawnienia pilota doświadczalnego I kl. zatrudnił się w WSK „PZL-Świdnik”. Jako pilot doświadczalny aktywnie uczestniczył w testowaniu śmigłowców, ich wersji rozwojowych i nowych typów. Wprowadzał również do eksploatacji polskie śmigłowce za granicą. Dotknięty zawałem serca, musiał zakończyć lotniczą aktywność w 1990 r.
W bogatym dorobku lotniczym Janusza Ochalika odnotować należy wykonanych 17154 lotów i wylatanych 10164 godzin na 11 typach samolotów i śmigłowców.
Wśród kolegów-lotników Janusz Ochalik cieszył się opinią doskonałego pilota, człowieka solidnego, bardzo życzliwego ludziom ze swojego otoczenia. Był bardzo lubiany wśród sąsiadów, znajomych i współpracowników. O uznaniu, jakim się cieszył wśród przełożonych mogą świadczyć liczne odznaczenia wojskowe oraz nadany mu Krzyż Kawalerski „Polonia Restituta”. Jeszcze w ubiegłym roku Janusz Ochalik, razem z trzema kolegami, z którymi rozpoczął przed półwieczem swoją śmigłowcową przygodę życia, był honorowym gościem Dowództwa Wojsk Lądowych podczas obchodów Święta Lotnictwa w Wojskach Lądowych. Z rąk Dowódcy W.L. gen. broni Edwarda Pietrzaka odebrał list wyrażający uznanie: - …Z ogromnym szacunkiem odnosimy się do Pana lotniczych dokonań… Niezmiernie cenimy ogromne poczucie obowiązku kultywowania tradycji lotniczych, pomnażania dorobku lotnictwa wojskowego, krzewienia wiedzy i kultury lotniczej oraz nieustanną dbałość o losy lotnictwa wojskowego i etos zawodu lotnika.
Januszu, pamięć o Tobie i Twoich dokonaniach pozostanie wśród nas żywa.
Ryszard Kosioł
Głos Świdnika nr 9/2007
Fot. archiwum rodzinne Janusza Ochalika