Listowski Marian Narcyz
poeta, żołnierz, wychowawca

Pseudonimy i kryptonimy: Celestyn Ach, (el), (l), (ml), (osa), (oset), Ryszard Widniowiecki, Sam Tom Listos, Sebastian Sęp.
Marian Narcyz Listowski urodził się 26 kwietnia 1926 roku w Kolonii Widniówka jako syn Adama i Kazimiery z Godlewskich (akt urodzenia nr 157 w Krasnymstawie). W latach 1926-31 mieszkał w Kolonii Widniówka, Latyczowie i Wólce Orłowskiej w okolicach Krasnegostawu, a od 1931 roku w Chełmie, gdzie w 1938 roku ukończył Szkołę Powszechną im. Królowej Jadwigi. Do wybuchu drugiej wojny światowej zdążył zaliczyć pierwszą klasę Gimnazjum im. S. Czarnieckiego. Podczas okupacji musiał podjąć pracę zarobkową, by pomóc utrzymać rodzinę. Był nosiwodą, tragarzem, subiektem sklepowym, pomocnikiem cukiernika, ogrodnika itd. Równocześnie był członkiem „Szarych Szeregów” - tajnego harcerstwa, podporządkowanego strukturom organizacyjnym Armii Krajowej. Jego udział w przygotowaniu zamachu na oprawcę hitlerowskiego w Chełmie - Raschyndorfera, odnotował Jerzy Jabrzemski w publikacji Szare Szeregi. Harcerze 1939-1945).
Po śmierci matki, w 1942 r., przeniósł się do Kolonii Widniówka, gdzie jego ojciec prowadził działalność konspiracyjną. Marian został, zaprzysiężonym 21 marca 1943 roku, członkiem AK. Od 3 marca do 10 czerwca 1944 roku był elewem Szkoły Podchorążych AK, którą ukończył z wynikiem bardzo dobrym. Przedstawiciel Delegata Sił Zbrojnych na Kraj awansował go, pismem nr 264 z 7 lipca 1944 roku, do stopnia plutonowego podchorążego. Brał udział w akcjach zbrojnych, był zwiadowcą i kurierem. Działał pod pseudonimem „Ali”.
Oficjalnie uczył się w szkole rzemieślniczej w Krasnymstawie.
Po wojnie, w kwietniu 1945 roku, wrócił do Chełma, gdzie ukończył w 1946 roku Liceum Pedagogiczne. Podjął studia polonistyczne w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, jednak trudne warunki materialne zmusiły go do ich przerwania.
Pracował jako redaktor techniczny w dwutygodniku społeczno-kulturalnym „Światło”. Rozpoczął publikowanie wierszy, artykułów i tekstów publicystycznych w „Świetle”, „Wsi” i „Kamenie”. Był chełmskim korespondentem „Życia Lubelskiego” - lubelskiej mutacji „Życia Warszawy”.
W Chełmie, 19 lipca 1947 roku, ożenił się z Elżbietą Moniką Rowińską (do przejścia na emeryturę pracowała jako nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 3 w Świdniku, odznaczona złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi, zmarła 19 września 2015 roku, pochowana we wspólnym grobie z mężem). 5 października 1948 roku urodziła się ich córka Anna Maria (ukończyła Liceum Ogólnokształcące w Świdniku, studia matematyczne na UMCS w Lublinie, od 1972 roku zamieszkała w Warszawie, wyszła za mąż za Zbigniewa Fronczaka, pracowała w ośrodku obliczeniowym Polskiej Akademii Nauk, a potem założyła prywatną firmę komputerową Afro-Soft i rachunkową Afro-Tax).
We wrześniu 1949 roku małżonkowie Listowscy przenieśli się do Kielc, podejmując pracę w redakcji dziennika „Słowo Ludu”. W 1950 roku przenieśli się do Wałcza, gdzie urodził się ich syn Cezary. W Wałczu Marian pracował jako nauczyciel w liceum ogólnokształcącym, a po aresztowaniu jego brata Władysława - pod zarzutem działalności konspiracyjnej, jako pomocnik księgowego w Spółdzielni Jajczarsko-Drobiarskiej. Usiłował podjąć pracę dziennikarską w powstającym dzienniku „Głos Koszaliński”, gdzie od grudnia 1952 do marca 1953 roku był kierownikiem działu literackiego i redaktorem niedzielnej wkładki „Głos Tygodnia”. Z powodów politycznych został z redakcji usunięty i musiał wyprowadzić się z Koszalina.
Latem 1953 roku Marian Listowski z rodziną przeniósł się do wioski Rąblów w powiecie puławskim, gdzie został kierownikiem szkoły, a żona nauczycielką. Publikował wiersze i artykuły interwencyjne w dziennikach lokalnych i tygodnikach ogólnopolskich. W tak zwanym „czynie społecznym” doprowadził do elektryfikacji Rąblowa i okolicznych wiosek, a także do wybudowania w wiosce nowoczesnego budynku szkolnego. Był radnym Gromadzkiej Rady Narodowej w Rzeczycy.
W sierpniu 1960 roku Marian Listowski z rodziną przeniósł się do Świdnika, gdzie zamieszkał przy ulicy Przodowników Pracy 11, a od 1962 roku przy ulicy Słowackiego 11/21, gdzie mieszkał do końca życia. Małżonkowie podjęli pracę jako nauczyciele w Szkole Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącym nr 43 (numeracja dla całego województwa lubelskiego). W 1963 roku Marian Listowski został zastępcą dyrektora tej szkoły, a od 1965 do 1975 roku był dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 1. Powrócił do liceum - już I Liceum Ogólnokształcącego im. W. Broniewskiego - jako nauczyciel języka polskiego. Opiekował się kółkiem recytatorskim i młodzieżą uzdolnioną artystycznie.
W 1972 roku zaocznie ukończył studia polonistyczne w UMCS w Lublinie.
W okresie stanu wojennego w Polsce, wiosną 1982 roku, aby ominąć konieczność tzw. „weryfikacji” prawa do wykonywania zawodu nauczycielskiego, został wstecznie, z datą 12 grudnia 1981 roku, przeniesiony na tzw. „wcześniejszą emeryturę”.
Marian Narcyz Listowski uprawiał twórczość literacką, poetycką i prozatorską. W 1970 roku, w ramach lubelskiego Klubu Literackiego Nauczycieli, wydał na powielaczu tomik wierszy Magnolie, w 1972 roku tomik Pod wysokimi drzewami w ramach serii poetyckiej w Chełmie. Po jego śmierci, w 1998 roku, ukazał się tom wierszy Człowiek ... i marmur (Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1998). Wiele tekstów powielał w 15-30 egzemplarzach oraz w maszynopisach, w tym cykl powieściowy „Nieludzka Komedia”. Publikował w antologiach: Wiersze poetów chełmskich (Chełm 1964), Brzegiem życia (Lublin 1981), W rytmie serca (Warszawa 1983), Na surowym korzeniu (Świdnik 1993), A duch wieje kędy chce, T. 7 (Lublin 1997), Wiązanie światłem słowa. Antologia współczesnej poezji (KAW, Lublin 1997), Wskrzeszanie pamięci (Lublin 1998) i Strofy sercem pisane (Chełm 2000), a także w licznych czasopismach literackich i innych.
Członek Miejskiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego.
Odznaczony złotym Krzyżem Zasługi (1959), Krzyżem Partyzanckim, Medalem Wolności i Zwycięstwa, złotą odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego, Odznaką Tysiąclecia
Marian Narcyz Listowski zmarł 19 czerwca 1996 r. w Świdniku. Został pochowany na cmentarzu przy ulicy Lwowskiej w Chełmie.

opr. Piotr R. Jankowski na podstawie materiałów przekazanych przez Cezarego Listowskiego
źródła:
25 lat Świdnika, w: Słowo Powszechne, 1979, nr 259
Jerzy Jabrzemski, Szare Szeregi. Harcerze 1939-1945, t. I, s. 269
Piotr R. Jankowski, Antoni Mieczkowski, Sławomir Myk (red.), Nasz Świdnik. 50 lat miasta Świdnika, Świdnik 2004, s. 82
Jolanta Kępa, O pojmowaniu dziennikarstwa. Przyczynek do dziejów prasy w PRL. Kieleckie Studia Bibliologiczne, T. 4. 1998, s.229-230
H. Kuś: Wąwolnica i okolice, bmw 2005, ss. 44, 45
Kazimierz Andrzej Jaworski, W kręgu „Kameny”, s. 273
Donata Listowska, Marian Narcyz Listowski jako animator kultury, praca licencjacka, Wydział Pedagogiki UMCS
Lublin literacki 1932-1982
Longin Jan Okoń, o poetach chełmskich Stowarzyszenie twórczej działalności, w: Kalendarz Lubelski, 1976 r.
Pięćdziesiąt lat I Liceum Ogólnokształcącego im. W. Broniewskiego w Świdniku. Świdnik 2002
Marek Rapnicki, Plecak pełen „bibuły”, w: Almanach prowincjonalny, Racibórz 2005, s. 160
Rolnik Lubelski, 1959, nr 7, s. 9-12
J. Smolarz, Pisarze współcześni regionu lubelskiego
Współgospodarze, w: Tygodnik Demokratyczny, 1979, nr 22, s. 14
Józef Zięba, Pięćdziesiąt lat życia literackiego Lubelszczyzny