Pomnik Konstytucji 3-go Maja
Z inicjatywy Stronnictwa Demokratycznego w Świdniku w 1990 r. podjęto decyzję budowy Pomnika Konstytucji 3-go Maja w naszym mieście. Ponieważ święto 3-go Maja było świętem patronackim Stronnictwa Demokratycznego, z jego inicjatywy powołano Komitet Honorowy budowy pomnika: Krzysztof Żuk – ówczesny przewodniczący Rady Miejskiej w Świdniku, Stanisław Skrok – Burmistrz Świdnika, śp. ks. kan. Jan Hryniewicz, Zygmunt Kozak – przewodniczący SD w Świdniku (którego wybrano na przewodniczącego ko), Józef Wroński – prac. Działu Marketingu WSK, Roman Lis – prezes spółki Świd-Trans. Projekt – nieodpłatnie - wykonał Józef Wroński, członek SD.
Wybrano projekt najbardziej odpowiadający tamtej chwili, a mianowicie najprostszy w wykonaniu, a jednocześnie podkreślający fakt historyczny. Przekazanie pomnika mieszkańcom miasta świdnika zaplanowano na dzień 3-go Maja 1991 r. Czasu było bardzo mało, środków potrzebnych na jego budowę jeszcze mniej. Nie był to odpowiedni czas na inwestycję tego typu. Miasto było biedne, jak i cały kraj. Żeby zebrać odpowiednie fundusze, opracowano cegiełki, które rozprowadzano przez zakłady pracy, urzędy, szkoły oraz w kweście ulicznej. Zebrano pewną sumę pieniędzy, pewną kwotę dołożył Zarząd Miasta. Na resztę szukano sponsorów.
Inwestycję podzielono na dwa etapy. Część symbolizującą Godło Narodowe zobowiązał się wykonać Witold Marcewicz - artysta kamieniarz z Bełżyc (członek SD). Fundament nieodpłatnie wykonał rzemieślnik ze Świdnika z ul. Spokojnej p. Dzidziak. Pozostała do wykonania część zasadnicza pomnika – cokół. Projektant jako materiał przewidział piaskowiec koloru czerwonego. Tutaj ze znaczną pomocą przyszła dyrekcja Zakładów Kamieniarskich w Szydłowcu, sprzedając potrzebne na pomnik kamienie za połowę ich wartości. Gabaryty oraz liternictwo zostały wykonane w Szydłowcu przez zakładowego rzeźbiarza. Pozostało sprawdzenie płyt z Szydłowca i montaż całości. Transport zobowiązali się wykonać nieodpłatnie rzemieślnicy ze Spółdzielni Rzemieślniczej w Świdniku. Rozładunek i ustawienie na fundamencie pod nadzorem W. Marcewicza wykonała nieodpłatnie spółka Świd-Trans.
Ustawianie pomnika odbywało się 2-go Maja, na kilkanaście godzin przed jego odsłonięciem. Niespodzianek jednak na szczęście nie było. Wszystko wykonano na czas. Uroczyste odsłonięcie pomnika odbyło się w dwusetną rocznicę uchwalenia przez Sejm Czteroletni konstytucji, w dniu 3 maja 1991 r. Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia odbyła się podczas Mszy św. odprawionej na placu przez pomnikiem. Przy dużym zaangażowaniu i obecności duchowieństwa i władz miasta, Mszę świętą celebrował i homilię wygłosił nieżyjący już ks. Brzozowski – rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. Była to przepiękna manifestacja duchowo-patriotyczna.
W taki sposób Stronnictwo Demokratyczne zapisało swoją obecność w historii 50-lecia Miasta Świdnika.
Opracował: Zygmunt Kozak